آبگرمکن یکی از ابزارهای مهم در خانه‌ها، صنایع و اماکن عمومی است که برای گرم کردن آب به کار می‌رود. این دستگاه‌ها با استفاده از فن‌های گرمایی، رزیستورها، رادیاتورها، برق، گاز طبیعی و سوخت‌های دیگر عمل می‌کنند. در این مقاله از مجله کالاون، به معرفی آبگرمکن، انواع مختلف آبگرمکن‌ها و مشخصات آن خواهیم پرداخت.
آبگرمکن چیست؟
آبگرمکن (Water heater) دستگاهی گرمایشی است که برای گرم کردن آب استفاده می‌شود. آبگرمکن‌ها در انواع مختلف و با کارکردهای متفاوتی تولید میشوند.
انواع آبگرمکن
آبگرمکن‌ها را می‌توان بر اساس نوع سوخت، نوع نصب، و ظرفیت به انواع مختلف تقسیم کرد.
آبگرمکن بر اساس نوع سوخت
بر اساس نوع سوختی که برای گرم کردن آب استفاده می‌کنند، آبگرمکن‌ها به دو دسته تقسیم میشوند. این دسته‌بندی شامل آبگرمکن‌های گازی و آبگرمکن‌های برقی است.
آبگرمکن گازی:
آبگرمکن‌های گازی از گاز به عنوان سوخت برای گرم کردن آب استفاده می‌کنند. این نوع آبگرمکن‌ها به دلیل قیمت مناسب و کارکرد آسان، محبوبیت بالایی دارند. با استفاده از گاز طبیعی یا گاز مایع، آبگرمکن‌های گازی حرارت لازم برای گرم کردن آب را تولید می‌کنند. این نوع آبگرمکن‌ها معمولاً دارای سیستم اشتعالی هستند که با استفاده از یک فن کشش، هوا را به داخل دستگاه جذب می‌کنند و گاز را می‌سوزانند تا حرارت تولید شود.
آبگرمکن برقی:
آبگرمکن‌های برقی از برق به عنوان منبع انرژی برای گرم کردن آب استفاده می‌کنند. این نوع آبگرمکن‌ها معمولاً دارای المان‌های گرمکن مانند رزیستورها هستند که با اعمال برق، حرارت تولید می‌کنند. آبگرمکن‌های برقی دارای مخزن ذخیره آبی هستند که آب را گرم می‌کنند و به میزان مورد نیاز کاربر در دسترس قرار می‌دهند. این دستگاه‌ها قابلیت تنظیم دما را دارند تا کاربر بتواند دمای آب را به دلخواه خود تنظیم کند. از لحاظ زیست‌محیطی، آبگرمکن‌های برقی مناسب‌تر هستند و تأثیر کمتری بر محیط زیست دارند، اما هزینه استفاده از آنها معمولاً بیشتر است.
آبگرمکن خورشیدی:
آبگرمکن‌های خورشیدی یکی از روش‌های پایدار و سبز برای گرم کردن آب هستند. این دستگاه‌ها از تابش خورشید برای تولید حرارت استفاده میشوند. آبگرمکن‌های خورشیدی شامل یک مجموعه پنل‌های خورشیدی هستند که نور خورشید را جذب می‌کنند و آن را به حرارت تبدیل می‌کنند. این حرارت سپس به یک مبدل حرارتی منتقل می‌شود که آب را در آن گرم میکند. آبگرمکن‌های خورشیدی معمولاً در مناطقی با تابش خورشید قوی و پایدار مؤثرتر هستند و می‌توانند در کاهش مصرف انرژی و هزینه‌های گرمایش آب کمک کنند.
آبگرمکن بر اساس نوع نصب
با توجه به نحوه نصب، آبگرمکن‌ها به دو دسته آبگرمکن دیواری و آبگرمکن ایستاده تقسیم میشوند.
آبگرمکن دیواری:
آبگرمکن‌های دیواری به دیوار نصب میشوند و در نتیجه فضای زیادی را اشغال نمی‌کنند. این نوع آبگرمکن‌ها به‌طور معمول در فضاهای کوچکتر استفاده میشوند، مانند حمام‌های کوچک و آپارتمان‌ها. آبگرمکن‌های دیواری به دلیل نصب محکم خود بر روی دیوار، امکان تأمین آب گرم را با کیفیت و پایداری بالا فراهم می‌کنند.
آبگرمکن ایستاده:
آبگرمکن‌های ایستاده روی زمین یا سطح افقی نصب میشوند و برخلاف آبگرمکن‌های دیواری، فضای بیشتری را اشغال می‌کنند. این نوع آبگرمکن‌ها معمولاً در فضاهای بزرگتر و مکان‌هایی که نیاز به ظرفیت بیشتری دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند. آبگرمکن‌های ایستاده دارای مخزن بزرگتری برای ذخیره آب گرم هستند و بنابراین قادرند به میزان بیشتری آب گرم فراهم کنند.
آبگرمکن بر اساس ظرفیت
با توجه به ظرفیت آبگرمی که تولید می‌کنند، آبگرمکن‌ها را به سه دسته آبگرمکن‌های کوچک، آبگرمکن‌های متوسط و آبگرمکن‌های بزرگ تقسیم می‌کنند.
- آبگرمکن‌های کوچک: این نوع آبگرمکن‌ها برای تأمین آب گرم مصارف خانگی کوچک مناسب هستند. ظرفیت آبگرمی آنها معمولاً در حدود 20 تا 80 لیتر است. آبگرمکن‌های کوچک عموماً برای استفاده در آپارتمان‌ها، واحدهای مسکونی کوچک و مکان‌هایی با نیاز کمتر به آب گرم مناسب هستند.
- آبگرمکن‌های متوسط: این نوع آبگرمکن‌ها برای تأمین آب گرم مصارف خانگی متوسط مناسب هستند. ظرفیت آبگرمی آنها معمولاً در حدود 80 تا 150 لیتر است. آبگرمکن‌های متوسط معمولاً در خانه‌ها، واحدهای مسکونی متوسط و مکان‌هایی با نیاز متوسط به آب گرم استفاده میشوند.
- آبگرمکن‌های بزرگ: این نوع آبگرمکن‌ها برای تأمین آب گرم مصارف خانگی بزرگ یا تجاری مناسب هستند. ظرفیت آبگرمی آنها معمولاً بیشتر از 150 لیتر است. آبگرمکن‌های بزرگ معمولاً در هتل‌ها، واحدهای مسکونی بزرگ، ساختمان‌های تجاری و مکان‌هایی با نیاز بالا به آب گرم استفاده میشوند.
با توجه به ظرفیت آبگرمی که تولید می‌کنند، آبگرمکن‌ها به سه دسته آبگرمکن‌های کوچک، آبگرمکن‌های متوسط و آبگرمکن‌های بزرگ تقسیم میشوند. انتخاب نوع آبگرمکن مناسب بسته به نیاز و مصرف آب گرم هر فرد و محیط استفاده خواهد بود.
مشخصات آبگرمکن
مشخصات مهم آبگرمکن‌ها که می‌توانند در انتخاب و استفاده از آنها مؤثر باشند، عبارتند از:
1. نوع سوخت: آبگرمکن‌ها ممکن است بر اساس نوع سوختی که استفاده می‌کنند به دو دسته گازی و برقی تقسیم شوند. آبگرمکن‌های گازی از گاز طبیعی یا گاز مایع مانند پروپان استفاده می‌کنند، در حالی که آبگرمکن‌های برقی از برق برای گرم کردن آب استفاده می‌کنند. انتخاب نوع سوخت بستگی به عواملی مانند قیمت و دسترسی به سوخت، نیاز به نصب و اجرای لوله‌کشی گاز، و همچنین امکانات برق موجود در محل استفاده دارد.
2. نوع نصب: آبگرمکن‌ها بر اساس نحوه نصب به دو دسته دیواری و ایستاده تقسیم میشوند. آبگرمکن دیواری به دیوار نصب می‌شود و فضای کمتری را اشغال میکند، در حالی که آبگرمکن ایستاده روی زمین یا سطح افقی نصب می‌شود و ظرفیت بیشتری نسبت به آبگرمکن‌های دیواری دارد. انتخاب نوع نصب بستگی به فضای موجود در محل نصب و نیاز به ظرفیت آب گرم دارد.
3. ظرفیت: ظرفیت آبگرمکن به میزان آب گرمی که می‌تواند تولید کند، اشاره دارد. آبگرمکن‌ها بر اساس ظرفیت آبگرمی خود به سه دسته کوچک، متوسط و بزرگ تقسیم میشوند. انتخاب ظرفیت مناسب بستگی به نیازمندی‌های آب گرم در محل استفاده و تعداد افرادی که از آن استفاده می‌کنند، دارد.
4. توان حرارتی: توان حرارتی یا میزان انرژی حرارتی که آبگرمکن برای گرم کردن آب مصرف میکند، مهم است. این پارامتر به واحد وات (Watt) یا کیلووات (Kilowatt) اندازه‌گیری می‌شود و نشان می‌دهد چقدر برق یا گاز برای رسیدن به درجه حرارت مورد نظر مصرف می‌شود. توان حرارتی بالاتر به معنای توانایی سریع‌تر گرم کردن آب است.
5. راندمان: راندمان آبگرمکن نشان می‌دهد که چقدر کارآیی در تبدیل انرژی به گرما دارد. راندمان بر اساس درصدی است که نشان می‌دهد چه مقدار از انرژی مصرفی به گرما تبدیل می‌شود و چه مقدار به صورت انرژی از دست می‌رود. راندمان بالا به معنای کارایی بیشتر و صرفه‌جویی در مصرف انرژی است.
6. ضریب ایمنی: آبگرمکن‌ها باید دارای ضریب ایمنی مناسب باشند تا در برابر خطرات مربوط به عملکرد آنها، مانند اتصالات نشتی، برق‌گرفتگی یا افتادن آبگرمکن، محافظت شود. ضریب ایمنی به صورت استانداردهایی مشخص می‌شود و می‌تواند بر روی سیستم‌های حفاظتی مانند ولوم‌ها، سنسورهای حرارتی و سیستم‌های خاموش کننده تأثیر بگذارد.
مزایا و معایب آبگرمکن
| نوع آبگرمکن | مزایا آبگرمکن | معایب آبگرمکن |
|---|---|---|
| گازی |
|
|
| برقی |
|
|
| خورشیدی |
|
|
انتخاب آبگرمکن مناسب
برای انتخاب آبگرمکن مناسب باید به عوامل مختلفی از جمله ظرفیت، نوع سوخت، منبع انرژی، نحوه عملکرد و بودجه مصرف‌کننده توجه کرد.
در صورتی که ظرفیت آبگرمکن مناسب نباشد، آب گرم کافی برای تأمین نیاز مصرف‌کننده تأمین نمی‌شود. در صورتی که نوع سوخت آبگرمکن مناسب نباشد، ممکن است مشکلاتی در تأمین آب گرم ایجاد شود. در صورتی که منبع انرژی آبگرمکن مناسب نباشد، ممکن است هزینه‌های مصرف انرژی افزایش یابد. در صورتی که نحوه عملکرد آبگرمکن مناسب نباشد، ممکن است مصرف انرژی افزایش یابد یا آب گرم در مدت زمان کوتاه تأمین نشود. در صورتی که بودجه مصرف‌کننده محدود باشد، باید آبگرمکن با قیمت مناسب‌تری انتخاب شود.
بهترین برند آبگرمکن در ایران
انتخاب بهترین برند آبگرمکن به عوامل مختلفی مانند نوع سوخت، نوع نصب، ظرفیت، و بودجه مصرف‌کننده بستگی دارد. با این حال، برخی از برندهای آبگرمکن در ایران از محبوبیت بیشتری برخوردار هستند.
بهترین برندهای آبگرمکن گازی در ایران
- بوتان
- ایرانشرق
- ایران رادیاتور
- آزمایش
- ارج
بهترین برندهای آبگرمکن برقی در ایران
- بوتان
- ایرانشرق
- ایران رادیاتور
- آزمایش
- ارج
بهترین برندهای آبگرمکن خورشیدی در ایران
- تیام
- سراج خورشید
- انرژی گستران
- هگمتان
- آبسان
بر اساس بررسی‌های انجام شده، برندهای بوتان و ایرانشرق از محبوبیت بیشتری در میان مصرف‌کنندگان ایرانی برخوردار هستند. این دو برند از کیفیت ساخت و عملکرد بالایی برخوردار هستند و خدمات پس از فروش مناسبی را نیز ارائه می‌دهند.
سایر برندهای ذکر شده نیز از کیفیت قابل قبولی برخوردار هستند و می‌توانند گزینه‌های مناسبی برای خرید آبگرمکن باشند.
در هنگام خرید آبگرمکن، حتماً به نکات مهمی مانند نوع سوخت، نوع نصب، ظرفیت، و راندمان آبگرمکن توجه کنید تا آبگرمکنی مناسب و باکیفیت خریداری کنید.
قیمت آبگرمکن ها
قیمت آبگرمکن‌ها با توجه به عوامل مختلفی مانند نوع سوخت، نوع نصب، ظرفیت، و برند تولیدکننده متفاوت است.
- قیمت آبگرمکن‌های گازی دیواری در ایران از حدود 2 میلیون تومان شروع می‌شود و تا حدود 10 میلیون تومان ادامه دارد.
- قیمت آبگرمکن‌های گازی ایستاده در ایران از حدود 3 میلیون تومان شروع می‌شود و تا حدود 20 میلیون تومان ادامه دارد.
- قیمت آبگرمکن‌های برقی دیواری در ایران از حدود 3 میلیون تومان شروع می‌شود و تا حدود 15 میلیون تومان ادامه دارد.
- قیمت آبگرمکن‌های برقی ایستاده در ایران از حدود 5 میلیون تومان شروع می‌شود و تا حدود 25 میلیون تومان ادامه دارد.
- قیمت آبگرمکن‌های خورشیدی در ایران از حدود 10 میلیون تومان شروع می‌شود و تا حدود 100 میلیون تومان ادامه دارد.
البته این قیمت‌ها فقط قیمت پایه آبگرمکن‌ها است و ممکن است با توجه به عواملی مانند امکانات و تجهیزات اضافی، برند تولیدکننده، و شرایط فروشنده متفاوت باشد.
آبگرمکن چگونه آب را گرم میکند؟
روش عملکرد آبگرمکن‌ها بستگی به نوع آبگرمکن دارد. در زیر توضیحی برای هر نوع آبگرمکن ارائه می‌دهم:
آبگرمکن گازی:
در آبگرمکن‌های گازی، گاز احتراقی مانند گاز طبیعی یا گازوئیل برای تولید گرما استفاده می‌شود. گاز از طریق یک مشعل به داخل یک مخزن آب می‌سوزد. سوختن گاز باعث تولید گرما می‌شود که به آب منتقل می‌شود. آب گرم شده سپس از طریق لوله‌ها به شیرهای آب گرم در سراسر خانه منتقل می‌شود.
آبگرمکن برقی:
در آبگرمکن‌های برقی، المنت‌های گرمایشی برای تولید گرما استفاده میشوند. المنت‌ها در داخل یک مخزن آب قرار دارند. وقتی برق به المنت‌های گرمایشی متصل می‌شود، آنها شروع به گرم شدن می‌کنند و گرما را به آب منتقل می‌کنند. آب گرم شده سپس از طریق لوله‌ها به شیرهای آب گرم در سراسر خانه منتقل می‌شود.
آبگرمکن خورشیدی:
آبگرمکن‌های خورشیدی از انرژی خورشید برای تولید گرما استفاده می‌کنند. در این نوع آبگرمکن، آب در یک مخزن عایق‌بندی شده قرار می‌گیرد و به نور خورشید معرض می‌شود. نور خورشید باعث گرم شدن آب می‌شود. سپس آب گرم شده از طریق لوله‌ها به شیرهای آب گرم در سراسر خانه منتقل می‌شود.
نکات ایمنی در استفاده از آبگرمکن
رعایت نکات ایمنی در استفاده از آبگرمکن بسیار مهم است. در ادامه، تعدادی از نکات ایمنی کلیدی را برای شما آورده‌ام:
- نصب توسط فنی‌کار مجاز: برای نصب و راه‌اندازی آبگرمکن، از فنی‌کاران مجرب و دارای صلاحیت استفاده کنید. این کار می‌تواند از خطرات ناشی از نصب نامناسب یا اتصالات نادرست جلوگیری کند.
- سرویس‌کاری منظم: هر ساله آبگرمکن را توسط سرویس‌کار مجاز مورد سرویس‌دهی قرار دهید. این شامل بررسی و تعمیر قطعات، تمیز کردن فیلترها، بررسی نشتی‌ها و اعمال تنظیمات لازم است.
- بستن شیر آبگرمکن: در هنگام عدم استفاده از آبگرمکن، شیر آبگرمکن را ببندید. این کار می‌تواند از خطر سوختن بی‌دلیل، نشتی آب یا خرابی سیستم جلوگیری کند.
- تشخیص و رفع نشتی‌ها: همواره آبگرمکن را مورد مشاهده قرار دهید و در صورت مشاهده هرگونه نشتی آب، خرابی یا عملکرد نادرست، سریعاً اقدام به تعمیر یا تعویض آن کنید.
- حفاظت از کودکان: در صورت داشتن کودکان در خانه، از تماس آنها با آبگرمکن جلوگیری کنید. مطمئن شوید که دکمه‌های کنترل یا دستگیره‌های آبگرمکن به راحتی قابل دسترسی برای کودکان نیستند.
- استفاده از سیستم‌های ایمنی: برخی آبگرمکن‌ها دارای سیستم‌های ایمنی هستند که می‌تواند از خطراتی مانند برق‌گرفتگی، افزایش دما به شدت، یا نشتی آب جلوگیری کند. از آبگرمکن‌هایی با این ویژگی‌ها استفاده کنید و آموزش‌های مربوط به استفاده از سیستم‌های ایمنی را دنبال کنید.
نکات مهم در خرید آبگرمکن
در هنگام خرید آبگرمکن باید به نکات زیر توجه کنید:
- نوع سوخت: نوع سوخت آبگرمکن را با توجه به شرایط محل زندگی خود انتخاب کنید. اگر در منطقه‌ای با گازرسانی مناسب زندگی می‌کنید، آبگرمکن گازی گزینه مناسبی است. در غیر این صورت، آبگرمکن برقی را انتخاب کنید.
- نوع نصب: نوع نصب آبگرمکن را با توجه به فضایی که در اختیار دارید انتخاب کنید. اگر فضای زیادی ندارید، آبگرمکن دیواری گزینه مناسبی است. در غیر این صورت، آبگرمکن ایستاده را انتخاب کنید.
- ظرفیت: ظرفیت آبگرمکن را با توجه به نیاز خود انتخاب کنید. اگر خانواده پرجمعیتی دارید، باید آبگرمکن با ظرفیت بیشتری خریداری کنید.
- توان حرارتی: توان حرارتی آبگرمکن را با توجه به میزان مصرف آب گرم خود انتخاب کنید. اگر مصرف آب گرم بالایی دارید، باید آبگرمکن با توان حرارتی بیشتری خریداری کنید.
- راندمان: راندمان آبگرمکن را با توجه به صرفه‌جویی در مصرف انرژی انتخاب کنید. آبگرمکن‌هایی با راندمان بالاتر، انرژی کمتری مصرف می‌کنند.
- ضریب ایمنی: ضریب ایمنی آبگرمکن را با توجه به ایمنی آن انتخاب کنید. آبگرمکن‌هایی با ضریب ایمنی بالاتر، در برابر حوادث احتمالی ایمن‌تر هستند.
