تجهیزات پسیو شبکه چیست؟ و آشنایی با انواع آن

شبکه‌های کامپیوتری امروزی برای ارتباط و انتقال داده‌ها در سطح جهانی بسیار پیچیده شده‌اند. در این شبکه‌ها، تجهیزات پسیو شبکه نقش مهمی را در ایجاد ارتباطات سالم و کارایی بالا بازی می‌کنند. در این مقاله از مجله کالاون، به تعریف تجهیزات پسیو شبکه می‌پردازیم و انواع مختلف آنها را معرفی می‌کنیم.

تجهیزات پسیو شبکه چیست؟

تجهیزات پسیو شبکه ابزارها و دستگاه‌هایی هستند که در شبکه‌های کامپیوتری استفاده می‌شوند و وظیفه تقویت، تغذیه، تفکیک و توزیع سیگنال‌ها را برعهده دارند. تجهیزات پسیو شبکه نقش مهمی در حفظ کیفیت ارتباطات شبکه و کاهش نویزهای موجود در آنها دارند. این تجهیزات نیاز به تغذیه جداگانه ندارند و برای عملکرد خود از انرژی سیگنال‌های ورودی استفاده می‌کنند.

برخی از وظایف اصلی تجهیزات پسیو شبکه

• انتقال سیگنال‌ها: این تجهیزات وظیفه دارند که سیگنال‌های الکتریکی یا نوری را بین دستگاه‌های مختلف شبکه منتقل کنند.
• تقسیم و توزیع سیگنال‌ها: تجهیزات پسیو می‌توانند سیگنال‌ها را به چندین شاخه تقسیم کرده و آن‌ها را به نقاط مختلف شبکه توزیع کنند.
• محافظت از کابل‌ها: این تجهیزات از کابل‌ها در برابر آسیب‌های فیزیکی و تداخل الکترومغناطیسی محافظت می‌کنند.
• سازماندهی کابل‌ها: تجهیزات پسیو به سازماندهی و مرتب‌سازی کابل‌ها در شبکه کمک می‌کنند.

انواع تجهیزات پسیو شبکه

در ادامه به معرفی انواع مختلف تجهیزات پسیو شبکه می پردازیم:

کابل‌ها

کابل‌ها مهم‌ترین عنصر در هر شبکه هستند و وظیفه انتقال داده‌ها را بین دستگاه‌ها بر عهده دارند. انواع مختلفی از کابل‌ها در شبکه‌های کامپیوتری وجود دارد که هر کدام برای کاربرد خاصی طراحی شده‌اند.

انواع کابل شبکه

کابل‌های مسی:
کابل‌های زوج به هم تابیده (Twisted Pair)، که در دو نوع UTP و STP موجود هستند، رایج‌ترین نوع کابل شبکه هستند. در این نوع کابل، دو سیم مسی را با یکدیگر تابیده می‌کنند تا تداخل الکترومغناطیسی کاهش یابد. کابل‌های UTP (Unshielded Twisted Pair) بدون لایه محافظ استفاده می‌شوند و مناسب برای شبکه‌های خانگی و دفتری هستند، در حالی که کابل‌های STP (Shielded Twisted Pair) دارای لایه محافظ هستند و برای محیط‌های با نویز بالا مناسب‌اند.

کابل کواکسیال:
کابل کواکسیال در گذشته بیشتر برای شبکه‌های محلی استفاده می‌شد، اما امروزه کاربرد آن کاهش یافته است. این نوع کابل شامل یک هسته متمرکز، لایه محافظ و پوشش خارجی است. کابل کواکسیال برای انتقال سیگنال‌های آنالوگ و دیجیتال، مانند تلویزیون کابلی و اینترنت از طریق کابل، استفاده می‌شود.

کابل‌های فیبر نوری:
کابل‌ فیبر نوری از رشته‌های نازک شیشه یا پلاستیک ساخته شده‌اند و برای انتقال داده‌ها با سرعت بالا و در مسافت‌های طولانی مناسب هستند. این کابل‌ها از پرتو نوری برای انتقال اطلاعات استفاده می‌کنند و می‌توانند به صورت تک حالته یا چند حالته باشند. کابل‌های فیبر نوری در شبکه‌های ارتباطی طولانی مسافت، اینترنت پرسرعت، شبکه‌های تلفن، شبکه‌های دیتا سنتر و شبکه‌های تلویزیون از طریق کابل استفاده می‌شوند.

کانکتورها و سوکت‌ ها

کانکتورها و سوکت‌ها از طریق آن، کابل‌ها به دستگاه‌ها و تجهیزات دیگر شبکه متصل می‌شوند. این اجزا برای ایجاد ارتباط فیزیکی و انتقال سیگنال‌ها بین کابل‌ها و دستگاه‌ها استفاده می‌شوند. انواع مختلفی از کانکتورها و سوکت‌ها وجود دارند، که هر کدام برای نوع خاصی از کابل مناسب هستند.

برخی از انواع رایج کانکتورها و سوکت‌ها عبارتند از:

• RJ-45: این کانکتور برای کابل‌های شبکه اترنت استفاده می‌شود. آن را می‌توانید در پورت‌های شبکه کامپیوتر ها، روترها و سوئیچ‌ها ببینید. کابل شبکه UTP (Unshielded Twisted Pair) به این کانکتور متصل می‌شود.
• USB: این کانکتور برای اتصال دستگاه‌های USB مانند پرینتر، ماوس، کیبورد و فلش درایو به سیستم‌های کامپیوتری استفاده می‌شود. نوع‌های مختلفی از کانکتورهای USB وجود دارد، از جمله USB Type-A و USB Type-C.
• HDMI: این کانکتور برای اتصال دستگاه‌های صوتی و تصویری مانند تلویزیون، پخش کننده DVD و دستگاه‌های بازی به یکدیگر استفاده می‌شود. HDMI (High-Definition Multimedia Interface) سیگنال‌های تصویر و صدا را با کیفیت بالا انتقال می‌دهد.
• VGA: این کانکتور برای اتصال دستگاه‌های نمایشی مانند مانیتور و پروژکتور به سیستم‌های کامپیوتری استفاده می‌شود. این کانکتور سیگنال‌های آنالوگ تصویر را انتقال می‌دهد.
• XLR: این کانکتور برای اتصال دستگاه‌های صوتی حرفه‌ای استفاده می‌شود، مانند میکروفون‌ها و تجهیزات صوتی حرفه‌ای. کانکتور XLR سیگنال‌های موازی به صورت متوازن را انتقال می‌دهد.

هر کانکتور و سوکت به طور خاص با یک نوع کابل سازگار است و باید به درستی انتخاب و متصل شود تا ارتباط صحیح بین دستگاه‌ها برقرار شود.

پچ پنل

پچ پنل یک قطعه فلزی است که در رک شبکه نصب می‌شود و برای سازماندهی و مدیریت کابل‌ها به کار می‌رود. این قطعه مهم در شبکه‌های کامپیوتری و شبکه‌های ارتباطی استفاده می‌شود. پچ پنل معمولاً به صورت یک صفحه فلزی با ابعاد استاندارد طراحی می‌شود و درون رک شبکه قرار می‌گیرد.

پچ پنل دارای تعدادی پورت است که کابل‌ها به آنها متصل می‌شوند. این پورت‌ها معمولاً شامل کانکتورها یا سوکت‌هایی هستند که به کابل‌ها وصل می‌شوند. با استفاده از پچ پنل، می‌توان کابل‌های مختلف را به صورت سازمان‌یافته و منظم به دستگاه‌ها و تجهیزات شبکه متصل کرد.

یکی از استفاده‌های رایج پچ پنل، اتصال کابل‌های شبکه به سوئیچ‌ها یا روترها است. با اتصال کابل‌ها به پچ پنل، امکان اتصال و قطع کابل‌ها به راحتی و بدون تغییر در ساختار کابل اصلی وجود دارد. این ویژگی به تکنیک پچینگ (Patch) معروف است و به مدیران شبکه اجازه می‌دهد تا به راحتی کابل‌ها را به دستگاه‌های مورد نیاز متصل یا قطع کنند.

علاوه بر اتصال کابل‌ها، پچ پنل همچنین به عنوان نقطه تماس مرکزی برای تست و تشخیص مشکلات در شبکه استفاده می‌شود. با استفاده از دستگاه‌های تست مختلف، می‌توان اتصال و عملکرد کابل‌ها را در پچ پنل بررسی کرده و هرگونه خرابی یا مشکل را تشخیص داد.

رک شبکه

رک شبکه یک قاب فلزی است که برای نگهداری و مونتاژ تجهیزات شبکه مانند سوئیچ‌ها، روترها، سرورها و دستگاه‌های شبکه دیگر استفاده می‌شود. این قاب معمولاً از جنس فلز مقاوم ساخته شده است و برای سازماندهی، حفاظت و مدیریت تجهیزات شبکه در یک مکان مشترک استفاده می‌شود.

رک‌ها در اندازه‌ها و ارتفاع‌های مختلف موجود هستند. ارتفاع رک‌ها عموماً به واحد های “یونیت” (Unit) اندازه گیری می‌شود، که هر واحد یک ارتفاع 1.75 اینچ (4.45 سانتیمتر) را نشان می‌دهد. رک‌ها معمولاً به صورت استاندارد با ارتفاع‌های 1U، 2U، 4U و غیره طراحی شده‌اند. با استفاده از رک‌های متعدد، می‌توان تجهیزات شبکه را به صورت مرتب و سازمان‌یافته در یک مکان مشترک نصب و مدیریت کرد.

رک‌ها معمولاً به دو صورت نصب می‌شوند: نصب دیواری و نصب ایستاده. در نصب دیواری، رک به دیوار یا سطح عمودی دیگری نصب می‌شود و به صورت افقی قرار می‌گیرد. این نوع نصب معمولاً در فضاهای محدود و دیوارهای شبکه استفاده می‌شود. در نصب ایستاده، رک بر روی پایه‌های خود قرار می‌گیرد و به صورت عمودی قرار می‌گیرد. این نوع نصب معمولاً در اتاق‌های سرور و فضاهای بزرگتر استفاده می‌شود و اجازه دسترسی آسان به تجهیزات شبکه را فراهم می‌کند.

داکت و ترانکینگ

داکت و ترانکینگ، سیستم‌هایی هستند که برای مسیردهی و عبور کابل‌ها در یک ساختمان یا فضای شبکه استفاده می‌شوند. این سیستم‌ها در اندازه‌ها و اشکال مختلف موجود هستند و به عنوان مسیرهای فیزیکی برای کابل‌ها عمل می‌کنند. داکت و ترانکینگ معمولاً در سقف، دیوار یا کف نصب می‌شوند و کابل‌ها را از یک نقطه به نقطه دیگر هدایت می‌کنند.

داکت و ترانکینگ به عنوان راهی برای نصب و مدیریت کابل‌ها به کار می‌روند. آنها به مدیران شبکه امکان می‌دهند کابل‌ها را به صورت سازمان‌یافته و بهینه در ساختمان یا فضای شبکه قرار دهند. این سیستم‌ها به عنوان مسیرهای ارتباطی بین تجهیزات شبکه مختلف عمل می‌کنند و از تداخل و اشتباهات سیم‌کشی جلوگیری می‌کنند.

داکت‌ها عموماً محفظه‌هایی باز هستند که بر روی سطح دیوار یا سقف نصب می‌شوند و به صورت عمودی یا افقی کابل‌ها را در خود نگه می‌دارند. آنها می‌توانند در اندازه‌ها و ارتفاع‌های مختلف موجود باشند و به عنوان راهی برای عبور کابل‌ها از یک نقطه به نقطه دیگر عمل کنند.

ترانکینگ نیز به عنوان یک سیستم سازمان‌یافته برای نصب کابل‌ها استفاده می‌شود. این سیستم معمولاً محفظه‌های بسته بوده و به صورت زیرزمینی یا درون دیوار نصب می‌شود. ترانکینگ به مدیران شبکه اجازه می‌دهد کابل‌ها را به صورت مرتب و ایمن در مکانی مشخص قرار دهند و از تداخل و خرابی کابل‌ها جلوگیری کنند.

استفاده از داکت و ترانکینگ در ساختمان‌ها و فضاهای شبکه به مدیران شبکه کمک می‌کند تا عملیات نصب، تعمیر و تغییرات در شبکه را به راحتی انجام دهند. همچنین، مدیریت کابل‌ها و ارتباطات شبکه را بهبود می‌بخشد و به صورت کلی به بهره‌وری و عملکرد بهتر شبکه کمک می‌کند. بنابراین، داکت و ترانکینگ از اهمیت بالایی برای ساختاردهی و ساماندهی کابل‌ها در یک شبکه یا ساختمان برخوردارند.

ابزار و تجهیزات نصب

برای نصب و راه‌اندازی تجهیزات پسیو شبکه، نیاز به استفاده از ابزارها و تجهیزات خاصی داریم. این ابزارها و تجهیزات به ما کمک می‌کنند تا به درستی کابل‌ها را نصب و تنظیم کنیم و همچنین عملکرد و اتصالات شبکه را بررسی کنیم. در زیر به برخی از ابزارها و تجهیزات نصب شبکه اشاره می‌کنم:

1- آچار: آچار یک ابزار اساسی برای نصب و اتصال کابل‌ها است. انواع مختلفی از آچارها وجود دارد که براساس نوع و اندازه پیچ‌ها و مهره‌ها متفاوت هستند. آچارها به ما کمک می‌کنند تا پیچ‌ها و مهره‌ها را درست بگردانیم و اتصالات را به طور محکم و ایمن بسازیم.

2- سیم‌چین: سیم‌چین یک ابزار است که برای برش کابل‌ها و سیم‌ها به طول مورد نیاز استفاده می‌شود. با استفاده از سیم‌چین، می‌توانیم کابل‌ها را به طور دقیق برش داده و طول مورد نیاز را به دست آوریم.

3- تستر کابل: تستر کابل یک ابزار مهم برای بررسی و اعتبارسنجی اتصالات کابل‌ها است. با استفاده از تستر کابل، می‌توانیم بررسی کنیم که آیا کابل‌ها به درستی متصل شده‌اند و اتصالات بدون خطا هستند یا خیر. این ابزار معمولاً با نمایشگری مجهز است که نتایج تست را نشان می‌دهد.

4- پانچ داون: پانچ داون یا پچ پنل یک تجهیز مهم برای اتصال کابل‌ها به تجهیزات شبکه است. با استفاده از پانچ داون، می‌توانیم کابل‌ها را به صورت سازمان‌یافته به پورت‌ها و کانکتورهای مربوطه متصل کنیم و اتصالات را به طور مرتب و مشخص برچسب‌گذاری کنیم.

5- برچسب‌زن: برچسب‌زن یا لیبل‌زن یک ابزار است که برای برچسب‌گذاری کابل‌ها و تجهیزات استفاده می‌شود. با استفاده از برچسب‌زن، می‌توانیم بر روی کابل‌ها و تجهیزات نام، شماره یا توضیحاتمورد نیاز را نوشته و آنها را به صورت واضح و خوانا برجسته کنیم. این کار به ما کمک می‌کند تا در هنگام نصب و تعمیرات آینده، به راحتی کابل‌ها و تجهیزات را شناسایی کنیم.

در کنار این ابزارها، ممکن است برای نصب کابل‌ها، بسته‌بندی کابل، سوزن‌ها و کلیپ‌های کابل نیز نیاز داشته باشیم. این ابزارها و تجهیزات همگی در فرآیند نصب و راه‌اندازی تجهیزات پسیو شبکه مورد استفاده قرار می‌گیرند و به ما کمک می‌کنند تا به طور صحیح و موثر کابل‌ها را نصب کنیم و شبکه را به درستی پیکربندی کنیم.

مزایای استفاده از تجهیزات پسیو شبکه

• قابلیت اطمینان بالا: تجهیزات پسیو شبکه، به طور کلی از قطعات ساده تر تشکیل شده‌اند و این باعث می‌شود که از قابلیت اطمینان بالایی برخوردار باشند. زیرا تعداد قطعات الکترونیکی کمتری دارند که خراب شدن آنها معمولاً به مشکلات کمتری منجر می‌شود. این قابلیت اطمینان بالا باعث می‌شود که شبکه به طور مداوم و بدون اختلال کار کند.
• هزینه کم: تجهیزات پسیو شبکه به طور کلی ارزان‌تر از تجهیزات اکتیو هستند. این به معنای صرفه‌جویی در هزینه‌های سرمایه‌گذاری شبکه است. از طرفی، با توجه به این که تجهیزات پسیو کمترین تعداد قطعات الکترونیکی را دارند، هزینه‌های نگهداری و تعمیر آنها نیز کاهش می‌یابد.
• نصب آسان: تجهیزات پسیو شبکه به طور کلی برای نصب و راه‌اندازی آسان هستند. زیرا اغلب نیازی به پیکربندی پیچیده نیستند و معمولاً تنها به اتصال فیزیکی به شبکه نیاز دارند. این باعث می‌شود تا فرآیند نصب تجهیزات پسیو سریعتر و آسان‌تر انجام شود.

معایب استفاده از تجهیزات پسیو شبکه

• عدم توانایی در تقویت سیگنال: تجهیزات پسیو شبکه بر خلاف تجهیزات اکتیو، قادر به تقویت سیگنال‌ها نیستند. این به معنای آن است که اگر سیگنال در مسیری که تجهیزات پسیو در آن قرار دارند ضعیف شود، تجهیزات پسیو قادر به تقویت آن نیستند. این مسئله ممکن است در شبکه‌هایی با فاصله‌های طولانی و توپولوژی پیچیده مشکل‌ساز شود.
• عدم توانایی در مدیریت ترافیک: تجهیزات پسیو شبکه به طور کلی قادر به مدیریت ترافیک شبکه نیستند. به عبارت دیگر، آنها نمی‌توانند ترافیک شبکه را کنترل کنند یا تقسیم بندی کنند.

نکاتی برای انتخاب تجهیزات پسیو شبکه

– نوع شبکه: در انتخاب تجهیزات پسیو شبکه، نوع شبکه که در حال اجرا است (مانند LAN، WAN و غیره) و کاربردهای خاصی که برای آن دارید، نقش مهمی ایفا می‌کند. برای هر نوع شبکه، تجهیزات پسیو خاصی وجود دارند که برای ارائه عملکرد بهینه در آن شبکه طراحی شده‌اند. بنابراین، باید مطمئن شوید که تجهیزاتی که انتخاب می‌کنید، با نوع شبکه و نیازهای آن سازگاری دارند.

– کیفیت تجهیزات: کیفیت تجهیزات پسیو شبکه بر عملکرد و طول عمر آنها تأثیر مستقیم دارد. تجهیزات با کیفیت بالا معمولاً دارای قطعات مرغوب تر و طراحی بهتری هستند که باعث می‌شوند تا عملکرد بهتری داشته باشند و در طولانی مدت کارایی خود را حفظ کنند. در انتخاب تجهیزات، به برندهای معتبر و تولیدکنندگانی که شهرت خوبی در صنعت دارند، توجه کنید.

– قیمت: قیمت تجهیزات پسیو شبکه یکی از فاکتورهای اصلی در انتخاب آنها است. باید به دقت هزینه‌های مربوط به تجهیزات را بررسی کنید و با بودجه خود هماهنگ کنید. در عین حال، باید به خرید تجهیزات با قیمت مناسب توجه کنید، زیرا انتخاب تجهیزات چشمگیری با کیفیت پایین و قیمت ارزان ممکن است در طولانی مدت باعث مشکلات و هزینه‌های اضافی شود.

– قابلیت ارتقا: در انتخاب تجهیزات پسیو شبکه، باید به قابلیت ارتقا آنها در آینده نیز توجه کنید. فناوری‌ها و استانداردهای شبکه ممکن است در آینده تغییر کنند و شبکه شما باید قادر به پشتیبانی از این تغییرات باشد. بنابراین، به دنبال تجهیزاتی با قابلیت ارتقا و سازگاری با فناوری‌های آینده باشید. این امر به شما امکان می‌دهد تا در طولانی مدت، شبکه خود را با آخرین تکنولوژی‌ها و نیازهای صنعت هماهنگ کنید.

جمع بندی

تجهیزات پسیو شبکه اجزای حیاتی یک شبکه کامپیوتری هستند که وظایف مربوط به انتقال و مدیریت سیگنال‌ها را انجام می‌دهند. این تجهیزات تنوع بسیار بالایی دارند و هر کدام وظایف خاص خود را انجام می‌دهند. استفاده از تجهیزات پسیو مزایای بسیاری مانند قابلیت اطمینان بالا، نصب و راه اندازی آسان و هزینه کم دارد.